Hoa kim châm còn gọi là hoa hiên ( có
lẽ do trồng ngoài hiên cho đẹp), khi nở màu vàng chanh, vị ngọt, được
trồng nhiều ở Đà Lạt.
Chúng ta vẫn thường mua hoa hiên về
nấu canh, nấu lẩu thay đổi khẩu vị gia đình , nhưng mấy ai biết hoa cũng
là một dược thảo dùng trong đông y từ lâu.
Tác dụng của hoa hiên:
– Thời tiết nóng, các cháu nhỏ dễ bị chảy máu cam, dùng hoa hiên rửa
sạch, giã nát, thêm nước, lọc lấy nước cốt để uống, bã dùng nút vào lỗ
mũi. Có nhiều cháu nhỏ bị chứng chảy máu mũi nhiều năm, uống khoảng
10-15 lần khỏi hẳn.
Hoặc dùng rễ cây hoa hiên 15g để tươi, rửa sạch,
giã nhỏ, thêm nước, vắt lấy nước đặc (khoảng một bát), hòa một ít mật
ong để uống.
Hoặc dùng hoa kim châm 30g, hấp chín, chia làm 2-3 phần
đều nhau. Khi dùng, cho 1 phần vào ly, rót nước sôi vào ngâm, để nguội
uống thay nước trà.
Tuy nhiên, nếu lỗ mũi trước đây có bị ngoại
thương, hoặc do nội tạng có bệnh, thỉnh thoảng gây ra chảy máu cam, thì
dùng cách này sẽ không thích hợp.
- Phụ nữ có thai 3- 4 tháng, nhất là
những tháng nắng nóng, dễ bị ảnh hưởng của thời tiết làm cho thai động
không yên, dùng hoa hiên, rễ cây gai (loại dùng làm bánh), đều 30g, nấu
lấy nước uống thay nước trà.
– Trị viêm tuyến sữa, ít sữa: Hoa kim châm 25g, thịt nạc heo 100g,
hành trắng 1 cọng. Cho vào một 1ượng nước thích hợp nấu tới khi thịt heo
chín, chia đều làm 2 lần dùng trong ngày, ăn thịt, uống nước, uống liên
tục 7 ngày.
– Phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh, nếu có chứng "bốc hỏa" (lâu
lâu thấy có cơn nóng bừng bừng lên, khó chịu): Hoa hiên 10g, lá dâu (tằm
ăn) 20g. Nấu canh ăn hàng ngày.
– Trị mất ngủ: Hoa hiên 30g, cho vào 1 lượng nước vừa phải, nấu
trong nửa giờ, cho thêm 1 ít đường phèn, nấu thật sôi, uống trước khi đi
ngủ 1 giờ.
– Trị vàng da: Rễ hoa hiên 15g giã nhỏ, vắt lấy nước cốt uống. Y học
cổ truyền quan niệm rằng vàng da (hoàng đản) do thấp nhiệt hoặc huyết
ứ. Hoa hiên trừ thấp nhiệt nên trị vàng da rất có lý.
– Trị chứng hay chảy máu (chảy máu mũi, xuất huyết dưới da…): Hoa
hiên 20g, cá diếc 1 con (200g). Cá diếc để nguyên con còn sống, không
đánh vảy, không mổ bỏ ruột, chỉ rửa sạch với nước muối pha hoặc nước pha
dấm cho hết nhớt, cho cá vào xoong để luộc với lượng nước vừa phải. Cá
chín gỡ lấy thịt cá, bỏ vảy, bỏ ruột, xương cá giã ra và lấy nước luộc
cá để lọc lấy nước dùng. Lá hoa hiên rửa sạch thái thật nhỏ. Xào thịt cá
với hành và chút dầu ăn, đun sôi nước luộc cá (nước dùng) cho lá hoa
hiên (đã thái nhỏ) và cá đã xào vào nấu chín, nêm nếm vừa miệng, ăn cái
và uống nước. Cách ngày ăn 1 lần.
– Trị tiểu buốt, tiểu gắt, nước tiểu nóng: Rễ hoa hiên 15g, mã đề
12g, râu ngô 12g, sắc với 3 chén nước, còn 1 chén, chia làm 2 lần uống
trong ngày, uống liên tục 5-10 ngày.
– Trị trĩ nội: Hoa kim châm 30g, cho vào một lượng nước thích hợp
nấu 1 giờ. Khi nước sôi, thêm vào một ít đường đỏ, để còn âm ấm, uống
trước bữa ăn sáng 1 giờ. Uống liên tục 3-4 ngày.
– Trị trong họng lúc nào cũng thấy như vướng vật gì (mai hạch khí):
Hoa hiên 30g, gạo tẻ l00g. Cho hoa vào chảo, thêm một ít dầu, muối, sao
lên, nấu chung với gạo đã vo kỹ thành cháo. Cháo chín chia làm 2-3 lần
ăn, ăn hết trong ngày.
– Trị trong người nóng nảy bực bội, phiền toái, khó ngủ: Hoa hiên
30g, đường phèn 15g. Hoa hiên rửa sạch thái vụn, sau cho vào nồi đổ nước
sắc trong 15 phút, được bắc ra cho đường phèn vào đánh tan. Uống vào
buổi tối trước khi đi ngủ.
Những người cao huyết áp, nhất là bệnh
do thần kinh căng thẳng, hàng ngày, có thể dùng hoa hiên nấu canh ăn
hoặc nấu lấy nước uống có tác dụng khá tốt.
Liều lượng: 15-20 hoa (tươi hoặc khô)/ ngày (1kg khoảng 100 bông)
Liều dùng: 1 lần / ngày (uống bất kỳ lúc nào thuận tiện)
Cách thức: nấu với 250 ml nước trong khoảng 15 phút, khi lượng nước
giảm còn 1/2 thì dùng (uống ấm hoặc lạnh đều được). Chỉ uống nước, không
cần dùng hoa.
Chú ý: Không dùng Hoa hiên để ăn sống
vì sẽ bị ngộ độc. Dùng Hoa hiên liều cao có thể gây mờ mắt. Những người
dạ dày và ruột có thấp nhiệt, thấp độc, không nên dùng.
Vì là một loại Rau tươi nên chỉ để được 3 ngày (trong tủ lạnh). Có thể mua hoa về phơi hoặc sấy khô để dùng lâu.